Op 13 & 14 november is de begroting voor 2020 (t/m 2023) door de gemeenteraad aangenomen. Onze motie bij die begroting over de evaluatie van cultuurbedrijf De Domijnen, is ook aangenomen. De PvdA heeft ook enkele moties mee ingediend. De begroting laat een voorzichtig positief beeld zien. En daarmee gloort licht aan de horizon om in 2020 verder te spreken over de richting van onze gemeente! Hieronder kun je mijn bijdrage namens de PvdA-fractie lezen. Ook kun je de motie raadplegen onderaan deze pagina.
Paul Kubben
Fractievoorzitter
Spreektekst
Samen verder bouwen. Dat is niet alleen de titel van de begroting 2020. Voor de PvdA-fractie is dit ook een wens. Een hoop. Een droom. We bespreken vandaag een begroting die langzaamaan optimisme uitstraalt. Bij de begrotingsbehandeling een jaar geleden werd er nog weinig samen gebouwd. Voor dit jaar en volgend jaar hebben wij goede hoop dat dit anders wordt. De inwoners van Sittard-Geleen verdienen het dat de gemeenteraad in het belang van die inwoners een evenwichtige begroting vaststelt. Om in technische begrotingstermen te spreken: die meerjarig sluitend is.
De PvdA-fractie waardeert de inspanningen van raad, college, ambtenaren en ook maatschappelijke instellingen om tot deze begroting te komen. Een begroting die weliswaar voor 2020 nog een klein tekort laat zien, maar die meerjarig sluitend is. En daarmee gloort licht aan de horizon om in 2020 verder te spreken over de richting van onze gemeente. Hiermee raak ik een punt dat voor de PvdA-fractie van wezenlijk belang is: welke kant gaan we met elkaar op in deze gemeente? Aan het einde van mijn betoog kom ik daar op terug.
Eerst over deze begroting zelf het volgende. De PvdA-fractie is verheugd dat het college aandacht blijft houden voor de arbeidsmarkt. Voor een inclusieve arbeidsmarkt, waarin zoveel mogelijk mensen ook daadwerkelijk mee kunnen doen. Want ondanks dat het economisch goed gaat, en we een sterk economisch profiel hebben als gemeente en als regio, staan er nog mensen langs de kant. We hebben nog steeds meer mensen in de bijstand dan elders in het land (44 per 1.000 versus 40 per 1.000 gemiddeld in NL). De proef met bijverdienen in de bijstand, die mede op initiatief van de PvdA is gestart, wordt in de komende periode gemonitord en geëvalueerd. We zijn benieuwd naar de resultaten. “Bestaanszekerheid door inkomensondersteuning en ondersteuning gericht op financiële (zelf)redzaamheid zijn onderdelen van deze aanpak,” schrijft het college in de begroting als het gaat over het Participatiebedrijf en Vixia. Een aanpak die wij van harte kunnen ondersteunen. En in bredere zin, ook goed dat het college de huidige en toekomstige beroepsbevolking in omvang en kwaliteit voor de arbeidsmarkt in onze regio gereed wil maken.
De problemen rondom de jeugdzorg zijn door het GOB al benoemd. We wachten even de beantwoording van het college af wat de omvang van het probleem in Sittard-Geleen is en komen er dan in de tweede termijn op terug.
Een ontzettend grote opgave waar we allemaal voor staan, is de energietransitie en het verduurzamen van onze samenleving. PAS, PFAS, boerenprotesten, protesten van bouwers, van 130 naar 100. Dat het DE opgave van deze tijd is, is inmiddels voor iedereen wel helder. Het college is voortvarend bezig om die energietransitie ook in onze gemeente vorm te geven en heeft daarbij steun van de PvdA-fractie. Een punt dat de PvdA al vanaf de start van deze bestuursperiode heeft benoemd, is de proactieve benadering van zowel individuele inwoners als het Midden- en Kleinbedrijf. De PvdA-fractie is voor deze proactieve benadering om niet alleen de mogelijkheden voor verduurzaming van bijvoorbeeld woningen goed inzichtelijk te maken, want daar is inmiddels volop aandacht voor. Maar juist ook ten aanzien van onze consumptie, kan een duurzaamheidswinkel of iets soortgelijks helpen om dat helder te maken. Daarom is ook in het coalitieakkoord ook opgenomen dat er kenniscentrum voor duurzaamheid komt, gericht op voorlichting en kennisdeling voor MKB, inwoners, starters. De PvdA-fractie verneemt graag van het college wat de status daarvan is en of er mogelijk regionale of provinciale initiatieven zijn waar bij aangehaakt kan worden.
In de begroting 2020 is meer aandacht voor veiligheid. Veiligheid rondom Chemelot heeft natuurlijk sowieso al de aandacht van het college. Maar het gaat bijvoorbeeld ook over ondermijnende criminaliteit, hennepplantages die voor brandgevaar in woonwijken zorgen, en het dumpen van drugsafval. De PvdA-fractie is absoluut geen voorstander van een lokale War on Drugs. Drugs, zoals alcohol, tabak en andere verdovende middelen zijn een onderdeel van ons leven op deze aarde. Dat kun je leuk vinden of niet, dat kun je ontkennen, maar dat is gewoon een feit. Een fundamenteel andere kijk hierop is wat ons betreft nodig. Maar dat ligt primair bij de landelijke en internationale politiek. Niet bij de lokale. Dus zul je toch maatregelen moeten nemen tegen zaken zoals die hennepplantages of drugsdumpingen.
De PvdA-fractie zet zich in voor cultuur in onze gemeente. Het CDA heeft al teruggeblikt op het interpellatiedebat van vorige week over Artamuse. Wij zetten ons al sinds de begroting van vorig jaar in om goed onderbouwd te kunnen beslissen over de toekomst van muziekonderwijs in onze gemeente. Daar hebben we weer een stap in gezet en we zien uit naar de vervolgbespreking in januari hierover. Voor de PvdA-fractie is het van belang dat we zo integraal mogelijk naar het onderwerp cultuur kijken. Zowel in het coalitieakkoord als ook nu in de begroting 2020 is een evaluatie van De Domijnen opgenomen. In de begroting vorig jaar is ook al iets gezegd over een evaluatie van de exploitatie van de podia van De Domijnen. Een evaluatie van een deelonderwerp, even in mijn eigen woorden samengevat. En dan hebben wij in de raadsagenda kunnen zien dat we in januari 2020 een evaluatie van de rekenkamercommissie over de De Domijnen van februari 2018 gepland staat. Er loopt dus al iets, er is dus al iets. Samen verder bouwen aan een totale evaluatie van De Domijnen, die voor de Kadernotabespreking wordt opgeleverd, lijkt ons een goed plan. Daarom dienen we een motie in, met een oproep aan het college om met de raad in gesprek te gaan over de criteria van de evaluatie of evaluaties. We roepen het college op om in januari in een ronde in gesprek te gaan. En roepen ook om die evaluatie binnen een half jaar op te starten en af te ronden.
Ik keer terug bij het begin: welke kant gaan we met elkaar op in onze gemeente? Als de burgemeester oproept om trots te zijn op onze gemeente, is niet iedereen daar blij mee. Trots zijn moet niet, een verplichting is het zeker niet. Maar er zit wel degelijk een kern van waarheid in. Want we leven in een gebied dat prachtig is, met genoeg uitdagingen. Sittard-Geleen de economische motor van Limburg. Sittard-Geleen met een daling van de bevolking. Sittard-Geleen met een zeer sterk veranderende wijze waarop onze inwoners spullen kopen en geld uitgeven. Dit laatste is zeer duidelijk zichtbaar in de centra van onze gemeente. Overigens dat we in meervoud spreken, dus “centra” ipv “centrum”, is al merkwaardig genoeg.
Wij merken dat iedereen wel wat wil met de centra, met de leegstand van winkels, etc. Maar we merken ook dat het moeilijk is voor mensen om vooruit te denken. Met teruggrijpen op oude concepten gaan we het vermoedelijk niet halen. Consumptiepatronen zijn al veranderd, en dat zal nog verder gaan. Onze fractie wil graag van ‘leeg’ naar ‘leven’ in de centra. De PvdA is er voorstander van om binnen onze gemeente Educentra op te richten. (Dit is een werktitel.) Plekken die een positieve impuls kunnen geven aan onze centra. Ontmoetingsplekken op het gebied van recreatie, educatie en werk, en wellicht ook duurzaamheid. Plekken die nadrukkelijk vanuit het bedrijfsleven mede gefinancierd kunnen worden. Waar die bedrijven als social return kunnen laten zien waar ze in hun bedrijven aan onze stadsranden mee bezig zijn. En zo tegelijkertijd ook jongeren op een laagdrempelige manier met hun werkzaamheden in contact te brengen. De PvdA-fractie zal een rondevoorstel indienen om hier na de jaarwisseling verder over van gedachte te wisselen binnen deze gemeenteraad.
Voorzitter, ik kom tot een afronding. Samen verder bouwen. Zoals gezegd aan het begin is dit voor de PvdA een droom. Een droom voor volgend jaar. Laten we nu echt samen verder bouwen. Aan een nieuw college. Aan een Kadernota 2020 wie echt samen tot stand te laten komen. Op weg naar een raadsbegroting 2021. En last but not least,de begroting 2020 kan op onze instemming rekenen.
9 Motie PvdA evaluatie De Domijnen 13 14 november 2019 versie 5